CPUID Nedir?
CPUID, x86 mimarisinde kullanılan bir işlemci tamamlayıcı talimattır. Yazılımın işlemcinin ayrıntılarını keşfetmesine izin verir. CPUID, 1993 yılında Intel tarafından Pentium ve SL ile geliştirilmiş 486 işlemcilerin piyasaya sürülmesiyle tanıtıldı.
CPUID talimatı, işlemcinin aşağıdaki bilgilerini içeren bir dizi bayrak döndürür:
- İşlemcinin adı ve modeli
- İşlemcinin üretim süreci
- İşlemcinin çekirdek sayısı
- İşlemcinin taban saati
- İşlemcinin desteklediği özellikler
CPUID, yazılım geliştiricileri tarafından işlemcinin özelliklerini belirlemek için kullanılır. Ayrıca, bilgisayar kullanıcıları tarafından sistemlerinin özelliklerini öğrenmek için de kullanılabilir.
CPUID Talimatının Yapısı
CPUID talimatı, iki modda çalıştırılabilir:
- Mod 0: Bu mod, işlemcinin temel özelliklerini döndürür.
[Image of CPUID Mod 0] - Mod 1: Bu mod, işlemcinin daha gelişmiş özelliklerini döndürür.
[Image of CPUID Mod 1]
Mod 0
Mod 0, işlemcinin temel özelliklerini döndürür. Bu özellikler şunlardır:
- İşlemcinin adı ve modeli
- İşlemcinin üretim süreci
- İşlemcinin çekirdek sayısı
- İşlemcinin taban saati
Mod 0, aşağıdaki adımlarla çalıştırılır:
- EAX kaydına 0 değeri yazılır.
- CPUID talimatı çalıştırılır.
- EDX ve EAX kayıtları, işlemcinin özelliklerini içeren bayraklarla döndürülür.
Mod 1
Mod 1, işlemcinin daha gelişmiş özelliklerini döndürür. Bu özellikler şunlardır:
- İşlemcinin desteklediği özellikler
- İşlemcinin artırılmış performans özellikleri
- İşlemcinin ek özellikleri
Mod 1, aşağıdaki adımlarla çalıştırılır:
- EAX kaydına 1 değeri yazılır.
- CPUID talimatı çalıştırılır.
- EDX, ECX ve EAX kayıtları, işlemcinin özelliklerini içeren bayraklarla döndürülür.
CPUID’nin Kullanım Alanları
CPUID, yazılım geliştiricileri tarafından işlemcinin özelliklerini belirlemek için kullanılır. Örneğin, bir yazılım geliştiricisi, işlemcinin desteklediği bir özelliği kullanmadan önce CPUID’yi kullanarak bu özelliğin desteklenip desteklenmediğini kontrol edebilir.
CPUID, bilgisayar kullanıcıları tarafından sistemlerinin özelliklerini öğrenmek için de kullanılır. Örneğin, bir bilgisayar kullanıcısı, sistemlerinin işlemci modelini ve çekirdek sayısını öğrenmek için CPUID’yi kullanabilir.
CPUID’nin Örnekleri
CPUID talimatının nasıl kullanılacağına dair bazı örnekler şunlardır:
- İşlemcinin adını ve modelini öğrenmek:
EAX = 0
CPUID
EDX = İşlemcinin modeli
EAX = İşlemcinin adı
- İşlemcinin üretim sürecini öğrenmek:
EAX = 0
CPUID
EDX = (İşlemcinin üretim süreci) >> 8
- İşlemcinin çekirdek sayısını öğrenmek:
EAX = 1
CPUID
ECX = İşlemcinin çekirdek sayısı
- İşlemcinin taban saatini öğrenmek:
EAX = 0
CPUID
EAX = İşlemcinin taban saati
CPUID’yi Kullanmak için Bir Yazılım Aracı:
CPUID’yi kullanmak için bir yazılım aracı da kullanabilirsiniz. CPUID’yi kullanan bazı yaygın yazılım araçları şunlardır:
- CPU-Z: CPU-Z, bilgisayarınızın sistem bilgilerini görüntülemek için kullanılan ücretsiz bir yazılım aracıdır. CPU-Z, işlemcinizin özelliklerini de görüntüler.
[Image of CPU-Z yazılımı] - Speccy: Speccy, bilgisayarınızın sistem bilgilerini görüntülemek için kullanılan başka bir ücretsiz yazılım aracıdır. Speccy, işlemcinizin özelliklerini de görüntüler.
[Image of Speccy yazılımı]
CPUID, işlemcinin özelliklerini belirlemek ve öğrenmek için kullanışlı bir araçtır. Yazılım geliştiricileri ve bilgisayar kullanıcıları tarafından yaygın olarak kullanılır.